تاهر كاڤدير:ئێمناهيا ههرێما كوردستانێ وهبهرهێنهرێن بياني دكێشيت
2010-12-22
دهۆك، بهشير يوسف:
شاندێ بازرگانێن سيواس كو يێ پێكهاتي بوو ژ 30 كۆمپانيێن موسياد ژ ويلايهتا سيواس يا توركي سهرهدانا پارێزگهها دهۆك كر، دناڤا ڤي شاندي دا بسپوريێن جودا يێن بازرگاني و پيشهسازي ههبوون و ههموويان حهزا وهبهرهێنانێ ل ههرێما كوردستانێ ههبوو.
تاهر كاڤدير سهرۆكێ شاندێ بازرگاني يێ ويلايهتا سيواس يا توركي ل دور مهرهما سهرهدانا خۆ بۆ پارێزگهها دهۆك گۆت: ئهم ب مهرهما كاركرنێ و وهبهرهێنانێ هاتينه ههرێما كوردستانێ و ئهو كۆمپانيێن دگهل مه دا هاتين ههموو بسپوريان پێك دهێن ب تايبهتي دبياڤێ پيشهسازي دا خودان كارێن باش دگها مه دا هاتينه و ههموويان ڤيانا گرێدانا پهيوهنديان دگهل بازرگانێن ڤێ دهڤهرێ ههيه و ب تايبهتي پارێزگهها دهۆك، مه سهرهدانا ههولێرێ كر و ئهڤه ئهم هاتينه دهۆك ژي ب راستي گهلهك يا پێشكهفتي يه دههموو بياڤان دا و ب تايبهتي ئاڤهدانكرن و ئابووري دا، بهري نوكه ئهم خهلهت د بارێ ئێمناهي و ژيانا ئابووري و بازرگانيا ههرێما كوردستانێ گههشت بووين، بهلێ نوكه ئهم ب دروستي تێگههشتين كا د چ قوناغ دا دهرباز بوويه و وهبهرهێنهرێن بياني چاوا بهرێ خۆ ددهنه ڤێ دهڤهرێ.
دهرباهي پهيوهنديێن بازرگاني دگهل بازرگانێن دهۆك، كاڤدێري گۆت: سوپاس بۆ ژوورا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆك كو ئهڤ دهليڤه بۆ مه پهيدا كر كو ئهم ژ نێزيك بازرگانێن پارێزگهها دهۆك ببينين و ب رێكا ڤێ سهرهدانێ بشێين پهيوهنديێن بازرگاني خورت بكهين و تێكگههشتنهك دناڤبهرا كۆمپانيێن مه و يێن ههرێما كوردستانێ دا پهيدابيت، ئهڤ چهنده ژي ب رێيا شاندێن ب ڤي رهنگي پهيدا دبن، ئهڤ سهرهدانه دێ دبهردهوام بن و حهز دكهين بازرگانێن دهۆكێ ژي سهرهدانا مه ل وهلاتێ توركيا بكهن بۆ هندێ ئهم ژ نێزيك ب كارێ ئێك ئاگههدار بين.
سهبارهت هوكارێن حهزكرنا وان ل ههرێما كوردستانێ، كاڤديري گۆت: گهلهك هوكارێن ههين ئهم پشت راستيێ ل سهر بكهين، ژوان جوداهيا ڤێ دهڤهرێ ژ يێن دي يێن عيراقێ ژلايێ ئێمناهيێ ڤه، يا دويێ ئهوه كو ئهڤ دهڤهره تازه يا ئاڤهدان دبيت و دهليڤهيێن وهبهرهێنانێ لێ ههنه و ياسا وهبهرهێنانا حكومهتا ههرێما كوردستانێ ژي يا هاريكاره بۆ كێشانا وهبهرهێنهرێن بياني بۆ ڤێ دهڤهرێ، خالا دي يا گهلهك گرنگ ئهوه پهيوهنديێن مه و بازرگانێن ههرێما كوردستانێ پتر د نێزيكي ئێكن و ئهڤه دێ پتر رێكێ خوش كهت كو ئهم دگهل بازرگانێن ههرێما كوردستانێ كار بكهين دبياڤێ وهبهرهێنانێ دا.
ل داويێ تاهر كاڤديري گۆت: مه چ جارا باوهر نهدكر كو وهسا ب لهز ئهڤ ئاڤهدانيه ل ههرێما كوردستانێ دێ پهيدا بيت و ئهز دبينم دێ ژێرخانهيهكا ئابووري يا ب هێز هێته پهيدا كرن و وهبهرهێنهرێن بياني دێ بزاڤا كاري بۆ دهڤهرێ كهن.
دهههمين پيشانگهها نێڤدهولهتي يا بازرگاني ل سلێمانيێ هاته ڤهكرن
2010-12-19
ئهڤرۆ، بهپهرێ ئابووري:
ل رۆژا چوارشهمبي رێكهفتي 2010/12/15ێ دهههمين پيشانگهها نيڤدهولهتي يا بازرگاني ل باژێرێ سلێمانيێ هاته ڤهكرن، دڤێ پيشانگههێ دا زێدهتر ژ 100 كۆمپانيێن بياني و ناڤخۆ پشكداري تێدا كريه و بۆ دهمێ سێ رۆژان يا بهردهوام بوو، تێدا چهندين كهرستهيێن پيشهسازي و بازرگاني و خوارن و جلوبهرگان هاتنه نيشاندان.
د راپورتهكا سايتێkrg يێ حكوومهتا ههرێما كوردستانێ دا هاتيه كو ئهڤ پيشانگههه بهردهوام دهێنه ساز كرن ب مهرهما ژ نێزيك گههاندنا كۆمپاني و بازرگان و وهبهرهێنهرێن بياني بۆ ههرێما كوردستانێ و گرێدانا پهيوهنديێن ئابووري و بازرگاني دناڤبهرا بازرگان و خودان كاران دا، ديسان دهليڤهيه بۆ هندێ وهبهرهێنهرێن بياني بشێن مفاي ژ ڤالاتيێن دبياڤێ ئهو تێدا كار دكهن بكهن.
بههرا پتر يا كۆمپانيێن پشكدار دبياڤێن پيشهسازي دا بهرههمێ خۆ بهرچاڤ كر بوو و ب تايبهتي دبياڤێ ميكانيك و كارگهه و ئاميرێن پيشهسازي دا، ههروهسا كومپانيێن ناڤخو ژي شيا بوون بهرههمێ خۆ بهرچاڤ بكهن و دهليڤهيێ خوش بكهن ب مهرهما هنارتنا بهرههمێ خۆ بۆ دهرڤه يان گرێدانا پهيوهنديێن بازرگاني بۆ پتر پێشڤهبرنا وي بهرههمي ل ههرێما كوردستانێ.
ل داويێ سهرپهرشتێ پيشانگههێ خويا كر كو ئهڤ پيشانگههه ژلايێ جوري و پشكداريێ ڤه گهلهك يا سهركهفتي بوو و دشيان دا يه ل پاشهرۆژێ يێن باشتر ژي بهێنه ڤهكرن.
د راپورتهكا سايتێkrg يێ حكوومهتا ههرێما كوردستانێ دا هاتيه كو ئهڤ پيشانگههه بهردهوام دهێنه ساز كرن ب مهرهما ژ نێزيك گههاندنا كۆمپاني و بازرگان و وهبهرهێنهرێن بياني بۆ ههرێما كوردستانێ و گرێدانا پهيوهنديێن ئابووري و بازرگاني دناڤبهرا بازرگان و خودان كاران دا، ديسان دهليڤهيه بۆ هندێ وهبهرهێنهرێن بياني بشێن مفاي ژ ڤالاتيێن دبياڤێ ئهو تێدا كار دكهن بكهن.
بههرا پتر يا كۆمپانيێن پشكدار دبياڤێن پيشهسازي دا بهرههمێ خۆ بهرچاڤ كر بوو و ب تايبهتي دبياڤێ ميكانيك و كارگهه و ئاميرێن پيشهسازي دا، ههروهسا كومپانيێن ناڤخو ژي شيا بوون بهرههمێ خۆ بهرچاڤ بكهن و دهليڤهيێ خوش بكهن ب مهرهما هنارتنا بهرههمێ خۆ بۆ دهرڤه يان گرێدانا پهيوهنديێن بازرگاني بۆ پتر پێشڤهبرنا وي بهرههمي ل ههرێما كوردستانێ.
ل داويێ سهرپهرشتێ پيشانگههێ خويا كر كو ئهڤ پيشانگههه ژلايێ جوري و پشكداريێ ڤه گهلهك يا سهركهفتي بوو و دشيان دا يه ل پاشهرۆژێ يێن باشتر ژي بهێنه ڤهكرن.
بهنكا ئۆف يا ئهمريكي سهرهدهري ل گهل ويكيليكس راوهستاند
2010-12-19
ئهڤرۆ، بهرپهرێ ئابووري:
ل دووڤ راپۆرتهكا ئاژانسا رويتهرز كو ئهو پارهيێ دهێته دان بۆ پشكداريێ د سايتێ ويكيليكس دا ب رێيا بهنكا ئوف يا ئهمريكي دهاته كرن، بهلێ پشتي دهزگههێن دبلوماسي و ئێمناهيێ ل ويلايهتێن ئێكگرتي يێن ئهمريكي ئهڤ سهرهدهريا بهنكێ هاته راوهستاندن.
ژلايهكێ ديڤه ديار كريه كو بهري نوكه ب رێيا ماستهر كاردان ئهڤي سايتي پشكدار ههبوون، بهلێ پشتي بوويه مهترسي ل سهر ئێمناهي و پێزانينێن دبلوماسي يێن ئهمريكي ئهڤ سهرهدهريه ههموو هاتنه راوهستاندن و دوباره نابيت.
ههروهسا ديار كر كو گهلهك بروسكهيێن دبلوماسي يێن ئهمريكي گههشتينه ڤێ بانكێ كو سهرهدهريێ دگهل ويكيليكس ب راوهستينن، ههژيه بێژين كو ويكيليكس ئێك ژ وان سايتان بوو يێن شيايي نهێني ترين بهلگهيێن لهشكرێ ئهمريكي ل سهر عيراقێ و ئهفغانستان بهلاڤه بكهت، ههروهسا گهلهك نهێنيێن پهيوهنديێن ئهمريكي د گهل وهلاتێن ههڤسوي دژي ئيرانێ.
ژلايهكێ ديڤه ديار كريه كو بهري نوكه ب رێيا ماستهر كاردان ئهڤي سايتي پشكدار ههبوون، بهلێ پشتي بوويه مهترسي ل سهر ئێمناهي و پێزانينێن دبلوماسي يێن ئهمريكي ئهڤ سهرهدهريه ههموو هاتنه راوهستاندن و دوباره نابيت.
ههروهسا ديار كر كو گهلهك بروسكهيێن دبلوماسي يێن ئهمريكي گههشتينه ڤێ بانكێ كو سهرهدهريێ دگهل ويكيليكس ب راوهستينن، ههژيه بێژين كو ويكيليكس ئێك ژ وان سايتان بوو يێن شيايي نهێني ترين بهلگهيێن لهشكرێ ئهمريكي ل سهر عيراقێ و ئهفغانستان بهلاڤه بكهت، ههروهسا گهلهك نهێنيێن پهيوهنديێن ئهمريكي د گهل وهلاتێن ههڤسوي دژي ئيرانێ.
مسر ههتا سالا 2030 دێ غازێ دهته ئيسرائيلێ
2010-12-15
ئهڤرۆ، ئابووري:
د راپورتهكا ئاژنسا cnn يا ئهمريكي دا هاتيه كو كۆمپانيێن ئيسرائيل دبياڤێ پترۆل و كيميا دا شيان گرێبهستهكێ دگهل وهلاتێ مسرێ ب مهبهستا دابينكرنا غازێ ئيمزا بكهن، دڤي بياڤي دا كۆمپانيا غازا رۆژههلاتا ناڤهراست يا مسرێ ههتا كو ئادارا سالا 2030 گرێبهست د گهل ئيسرائيل ئيمزا كر بۆ دانا غازا پێدڤي ل دهمێ ديار كري كو دبيته بهايێ 370 ههتا 460 مليۆن دۆلار.
ژلايێ خۆڤه كۆمپانيێن ئيسرائيل خويا كر كو ههتا كو سالا 2015 پێدڤيه مليار مهترێن سێجا يێن غازێ دابين بكهن كو سالانه 0.2 مليارمهترێن سێجا يێن غازێ سالانه وهربگرن و كۆمپانيا مسري دشێت سالانه 0.53 مليار مهترێن سێجا سالانه دابين بكهت ههتا كو ئادارا سالا 2011.
حكوومهتا مسرێ ل سالا 2005 گرێبهستهك ئيمزا كر بوو بۆ دابين كرنا 1.7 مليار مهترێن سێجا يێن غازێ بۆ بيست سالان، هێلا غازا مسرێ بۆ ئيسرائيل ژ عهريش دهست پێ دكهت و ل كنارێ باژێرێ عهسقهلان ل باشورێ ئيسرائيل دگههيته وهلاتێ ئيسرائيل ل سهر ئاڤا دهريا سپي يا ناڤهراست.
ژلايێ خۆڤه كۆمپانيێن ئيسرائيل خويا كر كو ههتا كو سالا 2015 پێدڤيه مليار مهترێن سێجا يێن غازێ دابين بكهن كو سالانه 0.2 مليارمهترێن سێجا يێن غازێ سالانه وهربگرن و كۆمپانيا مسري دشێت سالانه 0.53 مليار مهترێن سێجا سالانه دابين بكهت ههتا كو ئادارا سالا 2011.
حكوومهتا مسرێ ل سالا 2005 گرێبهستهك ئيمزا كر بوو بۆ دابين كرنا 1.7 مليار مهترێن سێجا يێن غازێ بۆ بيست سالان، هێلا غازا مسرێ بۆ ئيسرائيل ژ عهريش دهست پێ دكهت و ل كنارێ باژێرێ عهسقهلان ل باشورێ ئيسرائيل دگههيته وهلاتێ ئيسرائيل ل سهر ئاڤا دهريا سپي يا ناڤهراست.
سهد كۆمپاني پشكداريێ د پيشانگهها دهۆك يا نيڤدهولهتي دا دكهن
2010-12-12دهۆك، بهشير يوسف:
ژوورا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆك ب ههڤكاريا پارێزگهها دهۆك و كۆمپانيا TPCC دێ مهزنترين پيشانگهها دهۆك يا نيڤدهوهولهتي بۆ كهل و پهل و بهرههمێن بازرگاني و پيشهسازي ڤهدكهت، كۆمپانيێن ئهلماني و ئيتالي و توركي و ئوردني و ئيماراتي و ئيراني و ناڤخۆ پشكداري پيشانگههێ بوونه و دێ بۆ چوار رۆژان يا بهردهوام بيت.
ل دۆر ڤهكرنا پيشانگهها نيڤدهولهتي يا دهۆك بۆ كهل و پهلێن بازرگاني و پيشهسازي، ئهياد حهسهن عهبدولحهليم سهرۆكێ ژۆرا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆكێ تايبهت بۆ ئهڤرۆ گۆت: ئهڤرۆ رۆژا ئێكشهمبي رێكهفتي 2010/12/12ێ و ل دهمژمێر 11ي سپێدێ ب چاڤدێريا تهمهر رهمهزان پارێزگهرێ دهۆك و ب پشكداريا پتر ژ 100 كۆمپانيێن وهلاتێن ئهلمانيا و ئيتاليا و توركيا و ئيران و ئوردن و ئيمارات و چينێ و هژمارهكا كومپانيێن ناڤخۆ دێ پيشانگهها دهۆك يا نيڤدهولهتي ل هولا پيشانگههان ل ئالوكا هێته ڤهكرن، ههر چهنده بهري نوكه ژي سێ پيشانگههێن دي يێن نيڤدهولهتي ل دهۆكێ هاتينه ڤهكرن بهلێ ئهڤه ئێكهم پيشانگههه ژڤي جوري ل پارێزگهها دهۆكێ دهێته ڤهكرن چ ژ لايێ پشكداريا كۆمپانيان ڤه بيت يان ژ لايێ جۆري ڤه.
ژ لايهكێ ديڤه سهرۆكێ ژۆرا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆكێ گۆت: ئهڤ پيشانگههه ب ههما ههنگي يا پارێزگهها دهۆك و ژۆرا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆك و كۆمپانياTPCC يا ههرێما كوردستانێ دێ هێته ڤهكرن، ئهڤ پيشانگههه بۆ دهمێ چوار رۆژان دێ يا بهردهوام بيت ئانكو ههتا كو 2010/12/15ێ و رۆژانه ژ دهمژمێر 11سپێدێ تا شهشێ ئێڤاري و ههموو بازرگان و وهلاتي د داخواز كرينه بۆ ديتنا پيشانگههێ و ئهڤه دهليڤهيهكا زێرينه بۆ خهلكێ دهڤهرێ كو مفاي ژێ ببينن چ ب گرێدانا پهيوهنديێن بازرگاني و پيشهسازي يان ژي ديتنا كهل و پهلان و بهرههمێ پێشكهفتي يێ كۆمپانيێن پشكدار.
ل داويێ ئهياد حهسهن عهبدولحهليم سهرۆكێ ژۆرا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆك گۆت: ئهڤ جوره پيشانگههه ژلايێ ژۆرا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆك و ب پشتهڤاني و هاريكاريا پارێزگهها دهۆك دێ بهردهوام هێنه ڤهكرن چونكو گهلهك مفايێن مهزن ل پشت خۆ دهێلن و ژ لايهكێ ديڤه بازرگانێن مه ژي گهلهك مفاي بۆ خۆ ژێ دبينن بۆ ئيمزا كرنا گرێبهستان و ديسان وهكو ناڤ و دهنگ ژي بۆ پارێزگهها دهۆك ژي دێ رهوشهكا دي دهته دهزگهه و ميديايێن بياني و ناڤخۆ.
سهرهڕاي بلندبوونا بهاي ئوپێك بهرههمئينانا پترۆلێ زێده ناكهت
2010-12-12
ئهڤرۆ:
ل دووڤ راپورتا ئاژنسا رويتهرز كو سهرهراي بلند بوونا بهايێ پترولێ ل بازارێن جيهانێ كو گههشتيه 90دۆلاران بۆ ههر بهرميلهكێ، بهلێ ئوپێك نيازا زێدهكرنا بهرهمئينانا پترولێ نينه، ژ لايێ خۆڤه وهزيرێ پترولا سعوديێ ديار كر كو ئوپێك بهرههمئينانا پترولێ زێده ناكهت دا كو نهبيته هوكارێ بلند بوونا رێژا ههلاوسانێ ل بازاري.
خويايه كو بهري نوكه بهايێ بهرميلا پترۆلێ ب 70 دۆلاران بوو بهلێ پشتي دهمهكێ كورت و ژ ئهگهرێ زێده داخوازيێ ل سهر و نه زێدهكرنا بهرههمئينانا وێ بهايێ بهرميلا پترۆلێ بلند بوو و گههشته 90 دۆلاران، بهلێ شروڤهكهرێن بازارێ پترولێ نابينن كو زێدهتر ئهڤ بهايه بلند ببيت بهلكي يێ كاتي يه و دێ جارهكا دي ل بهايهكێ كێمتر جهگير بيت.
ژلايهكێ ديڤه شروڤهكهرێن رێكخراوا ئوپێك دياركر كو دبيت ژ ئهگهرێ نه زێدهكرنا هندهك وهلاتێن عهرهبي و ئيرانێ بۆ بهرههمئينانا پترۆلێ ب نيازا بلندكرنا بهاي بيت، بهلێ كارتێكرنێ ل بازارێ پترۆلێ ناكهت و دێ جارهكادي ئهڤ پتروله ب بهايهكێ جهگير هێته فروتن ل بازاري.
دهێته چاڤهرێكرن كو ل شهمبيا داهاتي كۆمبوونهكا رێكخراوا ئوپێك ل سهر بلند بوونا بهايێ پترۆلێ بهێته سازكرن و تێدا دان و ستاندن ل سهر رێكێن چارهسهريێ بۆ دياركرنا بهايهكێ گونجاي يێ بهرميلا پترۆلێ بهێته ديتن و پاشي د گهل وهلاتێن ئهندام د ئوپێك دا ميكانيزمهك بۆ گونجاندنا بهرههمي د گهل بازاري بهێته كرن.
شهشسهد كۆمپانيێن توركي پرۆژهيێن ستراتيژي ل كوردستانێ بجهـ دئينن
2010-12-08
دهۆك، بهشير يوسف:
شاندهكێ ژوورا بازرگانيا ئهدهنه ژ وهلاتێ توركيا ب سهرۆكاتيا ئومێد ئوزلو و 35 بازرگان و پيشهسازيكارێن ويلايهتا ئهدهنه ژوان حهفت بازرگانێن ژن بوون سهرهدانا پارێزگهها دهۆكێ كر و دكومبونهكا ڤهكري دا ل هولا ژوورا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆكێ نيازا كاركرنێ ل ههرێما كوردستانێ دياركر و پهسنا ئێمناهي و پێشكهفتنا ههرێما كوردستانێ ژ ههموو ئاليان ڤه كر.
ل دور سهرهدانا شاندێ بازرگاني و پيشهسازيێ ئهدهنه، ئهياد حهسهن عهبدولحهليم سهرۆكێ ژوورا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆكێ بۆ ئهڤرۆ گوت: ئهڤ شانده ب مهرهما كاركرنێ سهرهدانا ههرێما كوردستانێ كريه و دێ بۆ دهمێ سێ رۆژان سهرهدانێن خۆ يێن فهرمي كهن ل ههر سێ پارێزگههێن دهۆك و ههولێر و سلێمانيێ، دگهل دا خودانێن كاري چ يێن پيشهسازي بن يان بازرگاني ب بهرفرههي يێن هاتين و ههموويان حهزا كاركرنێ يا ههي ب تايبهتي ل پارێزگهها دهۆك چونكه ئهم د ههڤسووينه دگهل توركيا و دبيت يا ب ساناهي تر بيت بۆ وان پهيوهندي دگهل ڤێ دهڤهرێ ههبن، بهري نوكه ژي هندهك ژوان كارێن كرين ل ڤێ دهڤهرێ، مه ژ ههموو ئاليان ڤه ههرێما كوردستانێ بۆ وان يا دايه نياسين دا كو ئهو ژي بريارا خۆ يا كاري بدهن. سهبارهت كۆمپانيێن توركي ل ههرێما كوردستانێ، ئهياد حهسهن گۆت: پتر ژ شهش سهد كۆمپانيێن توركي نوكه ل ههرێما كوردستانێ يێ گرنگترين پرۆژهيێن ستراتيجي و ژێرخانا ئابووري بجه دئينن و ئهڤه ژي بهرههمێ ياسا وهبهرهێنانا ههرێما كوردستانێ يه كو ههموو ئاسانكاري بۆ وهبهرهێنهران پێش كێش كرينه و حهز دكهت وهبهرهيچنهرێن بياني ب تايبهتي يێن توركي سهرهدانا ههرێما كوردستانێ بكهن و كارگههان ژي ب دانن چونكو ههموو كهرهستهيێن مه يێن پيشهسازي دهێنه هاورده كرن ژ دهرڤهي وهلاتي و حكومهتا ههرێما كوردستانێ ژ بهرههمێ توركي يا رازي يه.
ژ لايێ خۆ ڤه ئۆمێد ئوزلو سهرۆكێ ژوورا بازرگاني يا ئهدهنه بۆ ئهڤرۆ گۆت: ههتا بهري چوار سالان ژي ل تهلهڤزيونێن مه رهوشا ههرێما كوردستانێ ب خراب بهرچاڤ دكر و وێنێن سالێن ههشتێ و نوتان ددانه ديار كرن و ئهڤ پێشكهفتنه بهرچاڤ نهدكر، بهلێ ئهڤه چوار ساله بازرگانێن ئهدهنه يێن سهرهدانا ههرێما كوردستانێ دكهن و هندهك ژوان كار ژي كرينه، نوكه 35 بازرگانێن ئهدهنه يێن هاتين و ههموويان دڤێت كار بكهن، بازرگان و پيشهسازيكارێن مه دهستهكێ باش يێ ههي دكاري دا و بهرههمێ وان ل ههموو جيهانێ يێ بهرنياسه.
ديسان سهرۆكێ ژورا بازرگانيا ئهدهنه گۆت: ههر بازرگانهكێ ئهدهنه دێ دگهل بازرگانێن دهۆكێ روونن و دێ د كارێ ههڤ دو گههن و پاشي بريارا خۆ يا كاري دهن، ب راستي ههرێما كوردستانێ و ب تايبهتي دهۆك گهلهك يا تهنايه و دهليڤا كاري ل ڤێرێ دهێته پهيدا كرن، د بهرنامهيێ مه دايه سهرهدانا ههولێر و سلێمانيێ ژي بكهين و ل واران ژي تهماشهي كاري بكهين.
ل داويێ ئهياد حهسهن عهبدولحهليم سهرۆكێ ژوورا بازرگاني و پيشهسازيا دهۆكێ گۆت: ههردهم ئهم بۆ خزمهتا بازرگان و وهلاتيێن پارێزگهها دهۆكێ پهيوهنديێن بازرگاني خوشتر لێ دكهين، بۆ نمونه بهري ههيامهكێ مه ژوورێن بازرگاني يێن ههولێر و سلێمانيێ ژي سهرهدانا دوبهي كر و دگهل ژوورا وان يا بازرگاني و دهزگههێن پاسپورت و رهگهزنامهيا وان كومبوونهك ساز كر و تێدا داخازا ئاسانكاريان بۆ بازرگانێن مه ژوان كر كو ههرێما كوردستانێ يا تهنايه و جوداهي دگهل دهڤهرێن دي يێن عيراقێ ههيه ژلايێ ئێمناهيێ ڤه، بوچي هاتن و چوونا وان ب زهحمهت بكهڤيت يان يا گران بيت ب دو تا سێ هزار دولاران ڤيزه و گهشتێن وان بهێنه رێكخستن، ئهڤه و چهندين پێشنيارێن بڤي رهنگي مه دانه وان كو ل بهره ژ سهرێ سالا نوو و وێڤه ئهڤ پێشنياره ژلايێ وان ڤه بهێنه گهنگهشه كرن و يا پێدڤي بۆ بهێته كرن و بازرگانێ مه ژ ڤان مهزاختنان بهێنه لێ بورين.
چوار هـزار دۆنهمێن عهردێ چاندنێ ل بهر سكرێن ئاخێ دهـێنه ئاڤدان
2010-12-05
دهـۆك، لهزگين جۆقي:
گهلهك جاران دنهخشهي دا جهـهك هـاتيه دهست نيشانكرن بۆ پرۆژهيهكي و جوتيار ناخوازن ل وي جهـي ئهو پرۆژهيه بهـێته بجهـئينان بهلكو دخوازن ب رهنگهكێ دي بهـێته دروستكرن، 23 سكرێن ئاخێ ل پارێزگههـا دهـۆك هـهنه و پشت بهستنێ ل سهر ئاڤا بارانێ و كانيكا دكهن، 133 جويێن ئاڤێ هـهنه و 13 هـزار و 586 دونهمێن عهردي ل بهر دهـێنه چاندن.
زياد عهبدولا رێڤهبهرێ ئاڤدانێ و ئاڤا سهر عهرد ل پارێزگههـا دهـۆكێ دياركر كو سێ مليۆن و 513 هـزار مهترێن سێجا يێن ئاڤێ د 23 سكرين ئاخێ دا دهـێنه عمباركرن و گۆژمێ هـهشت مليار و 704 مليۆن دينار ل ڤان سكران هـاتينه مهزاختن و 845 خێزان مفادارن كو چوار هـزار و 186 دونهمێن عهردي ل بهر ڤان هـهر 23 سكران دهـێنه چاندن. رێڤهبهرێ ئاڤداني و ئاڤا سهر عهرد ئاماژه دا وێ چهندێ كو ژ سالا 2004 تا نوكه 133 جويێن ئاڤێ ب درێژاهـيا 347 كليۆمهتر و نيڤ يێن هـاتينه دروستكرن ل سهرانسهري پارێزگههـا دهـۆكێ كو 13 هـزار و 709 خيزان ل بهر ڤان جويێن ئاڤێ 13 هـزار و 586 دونهمێن عهردي دچينن و گۆژمێ 36 مليار و 631 مليۆن دينار ل ڤان جويێن ئاڤێ هـاتينه مهزاختن.
زياد عهبدولا ديسا گۆت: 47 پرۆژهيێن بركێن ئاڤێ و بيرێن سهر عهرد ب گۆژمێ 713 مليۆن ديناران يێن هـاتينه ئهنجامدان و 508 خێزان ژ ڤان پرۆژهيان مفاداربووينه كو 1129 دونهمێن عهردي ل بهر ڤان پرۆژهيان دهـێنه چاندن ورێكخراوان ژي 50 پرۆژه ئهنجامداينه كو دڤان سالێن بوري دا 32 پرۆژه يێن هـاتينه سهخبێركرن ب گۆژمێ 492 مليۆن ديناران ودئهنجامدا 50 خێزان مفادار بووينه كو 101 دونهمێن عهردي دچينن ل بهر ڤان پرۆژهيان و دياركر كو ئارمانج ژ چێكرنا سكرێن ئاخێ وبركێن ئاڤێ و بيرێن سهر عهرد، ژئاليهكێ دي ڤه خزمهتكرنا جوتيارانه و ژ ئاليێ دن ڤه مفا ژ ئاڤا بارانان بهـێته وهرگرتن و ئاڤ هـهروه نهچيت وتا نوكه مه گهلهك مفا يێ ژ ڤان پرۆژهيان وهرگرتي.
رێڤهبهرێ ئاڤدانێ و ئاڤا سهر عهرد تهكهست كر كو گيروبوونا بودجهيێ دبيته ئاريشه بۆ مه چونكو ئهڤ ساله هـهيڤا نههـ بودجه هـات و هـهيڤا دههـ پرۆژهيێن مه هـاتنه راگههـاندن كو پرانيا پرۆژهيێن مه دهڤهرێن چيايي نه كو ب زهحمهتن د وهرزێ زڤستانێ دا چێكرنا وان ب زهحمهت دبيت كو خهلك ژي گهلهك جاران نه دهـاريكارن ب تايبهتي ئهو كهسێن مفادار نهبن ژ پرۆژهيي ئاستهنگا پهيدا دكهن و گهلهك جاران ژي دنهخشهي دا مه جهـهك دهستنيشانكريه بۆ پرۆژهيهكي و جوتيار ناخوازن ل وي جهـي بيت بهلكو دخوازن ب رهنگهكێ دي بهـێته دروستكرن ئهڤه ژي دبيته ئاريشه دهمێ پرۆژهي ئهنجام ددهن.
ژئاليهكێ دي ڤه زياد گۆت: قونتهرچي كێمترين دهمي ددانن بۆ پرۆژهيي د وي دهمي دا ب داوي نائينن و دهمێ پرۆژهيي ب سهرڤه دچيت ئهم نهچاردبين پێرابوونان وهربگرين وگۆت: چ قهزا وناحيا بێ بههـر ناكهين ژ پلانا سالانه ل گۆر پێدڤياتيا دهڤهران پرۆژه دروست دكهين كو ئێك ژ مفايێن سكرێن ئاخێ ئهوه ئاڤا بارانێ و كانيكا كومڤهدكهن و دشێين پاقژ بكهين ونههـێلين ب خهتمن.
رێڤهبهرێ ئاڤدانێ ئهوژي دياركر كو د پلانا سالا 2011ێ دايه ديسا هـژمارهكا ديتر ژ پرۆژهيێن بركێن ئاڤێ و بيرێن سهر عهرد وسكرێن ئاخێ ل سهرانسهري پارێزگههـا دهـۆكێ بهـێنه ئهنجامدان.
دهـۆك، لهزگين جۆقي:
گهلهك جاران دنهخشهي دا جهـهك هـاتيه دهست نيشانكرن بۆ پرۆژهيهكي و جوتيار ناخوازن ل وي جهـي ئهو پرۆژهيه بهـێته بجهـئينان بهلكو دخوازن ب رهنگهكێ دي بهـێته دروستكرن، 23 سكرێن ئاخێ ل پارێزگههـا دهـۆك هـهنه و پشت بهستنێ ل سهر ئاڤا بارانێ و كانيكا دكهن، 133 جويێن ئاڤێ هـهنه و 13 هـزار و 586 دونهمێن عهردي ل بهر دهـێنه چاندن.
زياد عهبدولا رێڤهبهرێ ئاڤدانێ و ئاڤا سهر عهرد ل پارێزگههـا دهـۆكێ دياركر كو سێ مليۆن و 513 هـزار مهترێن سێجا يێن ئاڤێ د 23 سكرين ئاخێ دا دهـێنه عمباركرن و گۆژمێ هـهشت مليار و 704 مليۆن دينار ل ڤان سكران هـاتينه مهزاختن و 845 خێزان مفادارن كو چوار هـزار و 186 دونهمێن عهردي ل بهر ڤان هـهر 23 سكران دهـێنه چاندن. رێڤهبهرێ ئاڤداني و ئاڤا سهر عهرد ئاماژه دا وێ چهندێ كو ژ سالا 2004 تا نوكه 133 جويێن ئاڤێ ب درێژاهـيا 347 كليۆمهتر و نيڤ يێن هـاتينه دروستكرن ل سهرانسهري پارێزگههـا دهـۆكێ كو 13 هـزار و 709 خيزان ل بهر ڤان جويێن ئاڤێ 13 هـزار و 586 دونهمێن عهردي دچينن و گۆژمێ 36 مليار و 631 مليۆن دينار ل ڤان جويێن ئاڤێ هـاتينه مهزاختن.
زياد عهبدولا ديسا گۆت: 47 پرۆژهيێن بركێن ئاڤێ و بيرێن سهر عهرد ب گۆژمێ 713 مليۆن ديناران يێن هـاتينه ئهنجامدان و 508 خێزان ژ ڤان پرۆژهيان مفاداربووينه كو 1129 دونهمێن عهردي ل بهر ڤان پرۆژهيان دهـێنه چاندن ورێكخراوان ژي 50 پرۆژه ئهنجامداينه كو دڤان سالێن بوري دا 32 پرۆژه يێن هـاتينه سهخبێركرن ب گۆژمێ 492 مليۆن ديناران ودئهنجامدا 50 خێزان مفادار بووينه كو 101 دونهمێن عهردي دچينن ل بهر ڤان پرۆژهيان و دياركر كو ئارمانج ژ چێكرنا سكرێن ئاخێ وبركێن ئاڤێ و بيرێن سهر عهرد، ژئاليهكێ دي ڤه خزمهتكرنا جوتيارانه و ژ ئاليێ دن ڤه مفا ژ ئاڤا بارانان بهـێته وهرگرتن و ئاڤ هـهروه نهچيت وتا نوكه مه گهلهك مفا يێ ژ ڤان پرۆژهيان وهرگرتي.
رێڤهبهرێ ئاڤدانێ و ئاڤا سهر عهرد تهكهست كر كو گيروبوونا بودجهيێ دبيته ئاريشه بۆ مه چونكو ئهڤ ساله هـهيڤا نههـ بودجه هـات و هـهيڤا دههـ پرۆژهيێن مه هـاتنه راگههـاندن كو پرانيا پرۆژهيێن مه دهڤهرێن چيايي نه كو ب زهحمهتن د وهرزێ زڤستانێ دا چێكرنا وان ب زهحمهت دبيت كو خهلك ژي گهلهك جاران نه دهـاريكارن ب تايبهتي ئهو كهسێن مفادار نهبن ژ پرۆژهيي ئاستهنگا پهيدا دكهن و گهلهك جاران ژي دنهخشهي دا مه جهـهك دهستنيشانكريه بۆ پرۆژهيهكي و جوتيار ناخوازن ل وي جهـي بيت بهلكو دخوازن ب رهنگهكێ دي بهـێته دروستكرن ئهڤه ژي دبيته ئاريشه دهمێ پرۆژهي ئهنجام ددهن.
ژئاليهكێ دي ڤه زياد گۆت: قونتهرچي كێمترين دهمي ددانن بۆ پرۆژهيي د وي دهمي دا ب داوي نائينن و دهمێ پرۆژهيي ب سهرڤه دچيت ئهم نهچاردبين پێرابوونان وهربگرين وگۆت: چ قهزا وناحيا بێ بههـر ناكهين ژ پلانا سالانه ل گۆر پێدڤياتيا دهڤهران پرۆژه دروست دكهين كو ئێك ژ مفايێن سكرێن ئاخێ ئهوه ئاڤا بارانێ و كانيكا كومڤهدكهن و دشێين پاقژ بكهين ونههـێلين ب خهتمن.
رێڤهبهرێ ئاڤدانێ ئهوژي دياركر كو د پلانا سالا 2011ێ دايه ديسا هـژمارهكا ديتر ژ پرۆژهيێن بركێن ئاڤێ و بيرێن سهر عهرد وسكرێن ئاخێ ل سهرانسهري پارێزگههـا دهـۆكێ بهـێنه ئهنجامدان.
سێ كۆمپانيێن رۆماني دێ وهبهرهێنانێ ل ههرێما كوردستانێ كهن
2010-11-28
سلێماني، بهختيار ئهحمهد
د راگههاندنهكێ دا شێخ مستهفا عهبدولرهحمان سهرۆكێ ئێكهتيا هاورده و ناردنكاران ل ههرێما كوردستانێ بۆ دهزگههێن راگههاندنێ خوياكر كو دوهي رێكهفتي 2010/11/27ێ سێ مهزنه كۆمپانيێن رۆماني دێ نڤيسينگههێن خۆ ل ههرێما كوردستانێ ب مهرهما وهبهرهێنانێ دانن، ئهڤ چهنده بۆ ئێكهم جاره ل سهر ئاستێ رۆژههلاتا ناڤين و عيراق و ههرێما كوردستانێ بڤي شێوهي دهێته كرن.
د ڤێ دهرباهي دا پاسكۆ دانيال خودانێ كۆمپانيا پاسكۆنمات كو ئێكه ژ سێ مهزنه كۆمپانيێن رۆماني نيازا ڤهكرنا نڤيسينگههێن خۆ ههنه بۆ ههرێما كوردستانێ ديار كر كو ههر سێ كۆمپانيا بسپۆريا دهه سالێن خزمهتكرنێ ههنه و لقێن خۆ ل هنگاريا و بولگاريا و مولداڤيا ڤهكرينه و ژ بهر وێ پێشكهفتنا تهناهي و ئابووري و بازرگاني يا ههرێما كوردستانێ بخۆڤه ديتي دێ نڤيسينگههێن خۆ ل سلێمانيێ ڤهكهين.
ژ لايهكێ ديڤه دانيال گۆت: كۆمپانيا مه دبياڤێ بيناسازي و پترۆل و قێر و رێك و پران و دهرمانسازي و كهل و پهلێن نوشداري كاردكهن ل وهلاتێن هنگاريا و بولگاريا و مولداڤيا و فهرهنسا و نهرويج و بهلجيكا و مسر سهركهفتنهكا باش ب دهستڤه ئيناينه و كۆمپانيێن پله ئێكن ل سهر ئاستێ رۆمانيا و ههموو ئهورۆپا.
محهمهد قادر شاكر رێڤهبهرێ بجهئينهر يێ كۆمپانيا پاسكۆنمات روهنكر كو پشتي ئاسانكاريێن باليوزخانا عيراقێ ل رۆمانيا وپهسهندكرنا بهلگهنامهيێن ههر سێ كۆمپانيا ژلايێ باليوزخانا روماني ڤه ل عيراقێ و ب هاريكاريا ئێكهتيا هاورده و ناردنكاران ل ههرێما كوردستانێ ئهم شياين ئهڤێ بريارا گرنگ بدهين و نيازا وهبهرهێنانێ ل ههرێما كوردستانێ بكهين و بۆ ئێكهم جار نڤيسينگههێن خۆ سلێمانيێ ڤه بكهين و پاشي ل ههولێر و دهۆك ژي دێ ڤه كهين.
سلێماني، بهختيار ئهحمهد
د راگههاندنهكێ دا شێخ مستهفا عهبدولرهحمان سهرۆكێ ئێكهتيا هاورده و ناردنكاران ل ههرێما كوردستانێ بۆ دهزگههێن راگههاندنێ خوياكر كو دوهي رێكهفتي 2010/11/27ێ سێ مهزنه كۆمپانيێن رۆماني دێ نڤيسينگههێن خۆ ل ههرێما كوردستانێ ب مهرهما وهبهرهێنانێ دانن، ئهڤ چهنده بۆ ئێكهم جاره ل سهر ئاستێ رۆژههلاتا ناڤين و عيراق و ههرێما كوردستانێ بڤي شێوهي دهێته كرن.
د ڤێ دهرباهي دا پاسكۆ دانيال خودانێ كۆمپانيا پاسكۆنمات كو ئێكه ژ سێ مهزنه كۆمپانيێن رۆماني نيازا ڤهكرنا نڤيسينگههێن خۆ ههنه بۆ ههرێما كوردستانێ ديار كر كو ههر سێ كۆمپانيا بسپۆريا دهه سالێن خزمهتكرنێ ههنه و لقێن خۆ ل هنگاريا و بولگاريا و مولداڤيا ڤهكرينه و ژ بهر وێ پێشكهفتنا تهناهي و ئابووري و بازرگاني يا ههرێما كوردستانێ بخۆڤه ديتي دێ نڤيسينگههێن خۆ ل سلێمانيێ ڤهكهين.
ژ لايهكێ ديڤه دانيال گۆت: كۆمپانيا مه دبياڤێ بيناسازي و پترۆل و قێر و رێك و پران و دهرمانسازي و كهل و پهلێن نوشداري كاردكهن ل وهلاتێن هنگاريا و بولگاريا و مولداڤيا و فهرهنسا و نهرويج و بهلجيكا و مسر سهركهفتنهكا باش ب دهستڤه ئيناينه و كۆمپانيێن پله ئێكن ل سهر ئاستێ رۆمانيا و ههموو ئهورۆپا.
محهمهد قادر شاكر رێڤهبهرێ بجهئينهر يێ كۆمپانيا پاسكۆنمات روهنكر كو پشتي ئاسانكاريێن باليوزخانا عيراقێ ل رۆمانيا وپهسهندكرنا بهلگهنامهيێن ههر سێ كۆمپانيا ژلايێ باليوزخانا روماني ڤه ل عيراقێ و ب هاريكاريا ئێكهتيا هاورده و ناردنكاران ل ههرێما كوردستانێ ئهم شياين ئهڤێ بريارا گرنگ بدهين و نيازا وهبهرهێنانێ ل ههرێما كوردستانێ بكهين و بۆ ئێكهم جار نڤيسينگههێن خۆ سلێمانيێ ڤه بكهين و پاشي ل ههولێر و دهۆك ژي دێ ڤه كهين.
هندهك كهسان دڤێت فێلبازيێ د نهێنيێن هژمارهيان دا بكهن
2010-11-24
زاخۆ، يوسف موسـا:
رێڤهبهريا بانكا كوردستان ل خالا سنووري ب دو رێكان دۆلار و يوروي ل هنارتن وهرگرتنا دگهل خهلكي كار پێ دكهن، بڤێ چهندێ ژي هندهك خهلك گازندهيا هندێ دكهن بوچي دناڤ ئهردێ خودا بهێنه ناچاركرن بانكێن ئههلي ژي دڤێت پارهيێ بياني ژ وان وهربگريت.
بهار محهمهد رێڤهبهرا بانكا كوردستان يا نێڤدهولهتي يا ئههلي ل خالا سنووريا ئيبراهيم خهليل ديار كر، ئهو بتنێ كارێ هنارتن و وهرگرتنا پارهيێ دولار و يۆرو دكهن ب دو رێكان، ئهو ژي پارهيێ هنارتن و وهرگرتنا بلهز و يا پێچوونا دهمي، بۆ ئهڤرۆ گۆت: بو رێكا بلهز ووسترن يوونيهن يا ئهمريكي كو د ماوێ پێنج چركهيان د هنێريت و رهخێ دن وهردگريت، ژ 100 دۆلار ههتا 500 دۆلاران دهسپێدكهت كو دهه دولار وهك كريا بانكێ دێ ژێ هێنه وهرگرتن، ههكه گههشته 500 ههتا 1000 دۆلاران دێ بيته پازده دۆلار، هۆسا ههتا دگههيته 3000 هزار دولاران دێ 50 دولاران كريا بانكێ دهن. ههروهسا ل وهرگرتنا پارهي ژي 70400 دۆلار دهێنه وهرگرتن، ئهڤه بو هندێ دا كو پارهيێ گهلهك نهچيته دهرڤه و قهيرانێن پارهي چێنهبن.
ههروهسا بو رێكا نهبلهز ژي ب گۆتنا رێڤهبهرا بانكا كوردستان ئهف رێكه بو گۆژمێن مهزنێن هنارتن و وهرگرتنا پارهيي دهێته ب كارئينان گۆت: بو گۆژمێن زێدهتر دێ سويفتهكێ بو ڤهدكهين، ههكه بو كارهكێ بازرگاني بيت و پێدڤي ب پارايه ل دهرڤهيه، دا كهل و پهلان بينته نافخۆ، تا 10 هزار دۆلاران دشێن بينت، پشتي ئهو كۆمپانيا ژێ دكريت گهرهنتيكرنێ بدهته بانكا مه، كريا وێ ژي ژ هزارێ 3 ژێ دهێته وهرگرتن و 100 دولار ڤهبرينه بو بانكێ نه.
ههروهسا رێڤهبهرا بانكێ رێكا هنارتن و وهرگرتنێ ژي ژ ئهڤرۆ نهڤهشارت گۆت: پشتي كهسهك پارهي ژ دهرڤه برێكا بانكێن مه رهوانه دكهن، ژمارهيهكا نهيني دناڤبهرا كهسێ هنارتي و يێ وهردگريت دێ هێته چێكرن، ژ دهه ژمارهيان پێكدێت، دڤێ ژمارهيێ ناسنامهيا كهسێ وهرگر، يان پاسپۆرت يان ژي ناسناما بارێ كهسي دڤێت ل دهف بيت، پشتي دوپات دكهت چهند پارهيه و ژكيڤه ژ دهف كێ بو هاتيه.
ههروهسا بو ئهو كهسێن دڤێن پارهيێ خۆ ل بانكا وان ب نڤينن ههكه ل دهرڤه پێدڤي ب پارهي بوون دشێن جارهك دن وهرگرن ناڤبريێ گۆت: بازرگانهك دڤێت جوره بازرگانيهكێ بكهت و پارهيێ نڤاندي يێ ل دهفمه، ئهم برێكا نڤيسارهكێ بو وي جهي يان كۆمپانيێ دهنێرين كو راسته پاره يێن ل دهڤ مه نڤاندين، پشتي ئهو كهل و پهلێ بازرگاني پێكري ل دووڤ مهرجان گههشته دهست، ژ پارێ وي يێ نڤاندي بهايێ وي تشتێ كري دێ دهنه كۆمپانيا يان جهێ كري.
سهبارهت وێ گازندهيا بتنێ دان و ستاندنێ ب دولار و يۆروي دهێتهكرن، خهلك ب دان و ستاندنا د گهل ڤي پارهي بتنێ دا نهدرازينه، بهار دبێژيت: ههردهم ئهم ب پارێ دولاري دكهين ب يۆرو وهردگرن، بانكێن مه بازرگاني نه، لێ خهلكێ ئاسايي ژي پهيوهنديێ د گهل مه دا دكهن، بو ڤێ چهندێ ئهم ژي حهز دكهين ئاسانكاري بو وان كهسێن پارهيێ دهرڤه بهێتهكرن.
ديسان ل سهر وێ چهندا كهسهك پارهيي بهنێريت رهخێ دن وهرنرگريت، يان ژي خهلهتي د ژمارهيا نهينيا دناڤبهرا ههردو ئاليێن هناردهر و وهرگر دا چێدبيت، يان ژي كهسهكێ بڤێت فێلبازيهكێ د نهينيا ژمارهي دا بكهت، چارهسهري چهوا بو دهێتهكرن گۆت: ههر ئاريشهيهكا هندهك كهسان دڤێن د ژمارهيا نهيني يان نهگههشتنا پارهي دا بكهن، د ماوێ دهمژمێرهكێ دا دهێته چارهسهركرن، كهسێن دڤێن فێلبازيێ بكهن پهيوهندي دناڤبهرا ههردو ئاليان دا دهێنهكرن، بو دۆپاتكركرنا ئهنجامان، ههروهسا ههكه ژ خۆ پاره بو كهسهكێ هاتن خهلهتي تێدا چێبوو، كهسێ دن ماف ههيه وهرنهگريت، دێ ل كهسێ هناردهر هێنه زڤراندن، ب وي مهرجي كريا بانكێ دێ ژێ هێته راكرن. خۆياكر، ئهف رێكخستنا ههنێ كۆمپانيا سهرهكي يێن فرۆتين، ئهڤجا چ بانكان يان نڤێسينگههان كري بن، دێ مينت كا دێ چهوا پتر مفا ژێ هێته وهرگرتن. ههر ديسان بهار محهمهد ئهو ژي ديار كر، ژ سالا 2006 وهره بانكا وان ل ڤهبووي ههتا نها چ كێشهيێن جهێ بهحسكرنێ بن د هنارتن و وهرگرتنێ دا پهيدا نهبووينه گۆت: سيستهما ڤێ كومپانيێ ئهمريكي يه، ل ههموو دونيايێ رێكخستي يه، پهيوهنديێ ب ههموو دهولهتان دكهت، بتنێ ئيران و كۆريا نهبيت، ب سهدهما هندێ يه كو چهكێن كوم كۆژ ههنه، رۆهكێ ب كاربينن، ل ههريمێ ژي ژ ئاليێ حكوومهتا ههرێمێ ڤه رێپێدايه كار بكهت، كو بهشێن خۆ ل دهۆك و ههولێر و سلێمانيێ ژي ههنه، نها بهشهك ل بهغدا ڤهكريه.
زاخۆ، يوسف موسـا:
رێڤهبهريا بانكا كوردستان ل خالا سنووري ب دو رێكان دۆلار و يوروي ل هنارتن وهرگرتنا دگهل خهلكي كار پێ دكهن، بڤێ چهندێ ژي هندهك خهلك گازندهيا هندێ دكهن بوچي دناڤ ئهردێ خودا بهێنه ناچاركرن بانكێن ئههلي ژي دڤێت پارهيێ بياني ژ وان وهربگريت.
بهار محهمهد رێڤهبهرا بانكا كوردستان يا نێڤدهولهتي يا ئههلي ل خالا سنووريا ئيبراهيم خهليل ديار كر، ئهو بتنێ كارێ هنارتن و وهرگرتنا پارهيێ دولار و يۆرو دكهن ب دو رێكان، ئهو ژي پارهيێ هنارتن و وهرگرتنا بلهز و يا پێچوونا دهمي، بۆ ئهڤرۆ گۆت: بو رێكا بلهز ووسترن يوونيهن يا ئهمريكي كو د ماوێ پێنج چركهيان د هنێريت و رهخێ دن وهردگريت، ژ 100 دۆلار ههتا 500 دۆلاران دهسپێدكهت كو دهه دولار وهك كريا بانكێ دێ ژێ هێنه وهرگرتن، ههكه گههشته 500 ههتا 1000 دۆلاران دێ بيته پازده دۆلار، هۆسا ههتا دگههيته 3000 هزار دولاران دێ 50 دولاران كريا بانكێ دهن. ههروهسا ل وهرگرتنا پارهي ژي 70400 دۆلار دهێنه وهرگرتن، ئهڤه بو هندێ دا كو پارهيێ گهلهك نهچيته دهرڤه و قهيرانێن پارهي چێنهبن.
ههروهسا بو رێكا نهبلهز ژي ب گۆتنا رێڤهبهرا بانكا كوردستان ئهف رێكه بو گۆژمێن مهزنێن هنارتن و وهرگرتنا پارهيي دهێته ب كارئينان گۆت: بو گۆژمێن زێدهتر دێ سويفتهكێ بو ڤهدكهين، ههكه بو كارهكێ بازرگاني بيت و پێدڤي ب پارايه ل دهرڤهيه، دا كهل و پهلان بينته نافخۆ، تا 10 هزار دۆلاران دشێن بينت، پشتي ئهو كۆمپانيا ژێ دكريت گهرهنتيكرنێ بدهته بانكا مه، كريا وێ ژي ژ هزارێ 3 ژێ دهێته وهرگرتن و 100 دولار ڤهبرينه بو بانكێ نه.
ههروهسا رێڤهبهرا بانكێ رێكا هنارتن و وهرگرتنێ ژي ژ ئهڤرۆ نهڤهشارت گۆت: پشتي كهسهك پارهي ژ دهرڤه برێكا بانكێن مه رهوانه دكهن، ژمارهيهكا نهيني دناڤبهرا كهسێ هنارتي و يێ وهردگريت دێ هێته چێكرن، ژ دهه ژمارهيان پێكدێت، دڤێ ژمارهيێ ناسنامهيا كهسێ وهرگر، يان پاسپۆرت يان ژي ناسناما بارێ كهسي دڤێت ل دهف بيت، پشتي دوپات دكهت چهند پارهيه و ژكيڤه ژ دهف كێ بو هاتيه.
ههروهسا بو ئهو كهسێن دڤێن پارهيێ خۆ ل بانكا وان ب نڤينن ههكه ل دهرڤه پێدڤي ب پارهي بوون دشێن جارهك دن وهرگرن ناڤبريێ گۆت: بازرگانهك دڤێت جوره بازرگانيهكێ بكهت و پارهيێ نڤاندي يێ ل دهفمه، ئهم برێكا نڤيسارهكێ بو وي جهي يان كۆمپانيێ دهنێرين كو راسته پاره يێن ل دهڤ مه نڤاندين، پشتي ئهو كهل و پهلێ بازرگاني پێكري ل دووڤ مهرجان گههشته دهست، ژ پارێ وي يێ نڤاندي بهايێ وي تشتێ كري دێ دهنه كۆمپانيا يان جهێ كري.
سهبارهت وێ گازندهيا بتنێ دان و ستاندنێ ب دولار و يۆروي دهێتهكرن، خهلك ب دان و ستاندنا د گهل ڤي پارهي بتنێ دا نهدرازينه، بهار دبێژيت: ههردهم ئهم ب پارێ دولاري دكهين ب يۆرو وهردگرن، بانكێن مه بازرگاني نه، لێ خهلكێ ئاسايي ژي پهيوهنديێ د گهل مه دا دكهن، بو ڤێ چهندێ ئهم ژي حهز دكهين ئاسانكاري بو وان كهسێن پارهيێ دهرڤه بهێتهكرن.
ديسان ل سهر وێ چهندا كهسهك پارهيي بهنێريت رهخێ دن وهرنرگريت، يان ژي خهلهتي د ژمارهيا نهينيا دناڤبهرا ههردو ئاليێن هناردهر و وهرگر دا چێدبيت، يان ژي كهسهكێ بڤێت فێلبازيهكێ د نهينيا ژمارهي دا بكهت، چارهسهري چهوا بو دهێتهكرن گۆت: ههر ئاريشهيهكا هندهك كهسان دڤێن د ژمارهيا نهيني يان نهگههشتنا پارهي دا بكهن، د ماوێ دهمژمێرهكێ دا دهێته چارهسهركرن، كهسێن دڤێن فێلبازيێ بكهن پهيوهندي دناڤبهرا ههردو ئاليان دا دهێنهكرن، بو دۆپاتكركرنا ئهنجامان، ههروهسا ههكه ژ خۆ پاره بو كهسهكێ هاتن خهلهتي تێدا چێبوو، كهسێ دن ماف ههيه وهرنهگريت، دێ ل كهسێ هناردهر هێنه زڤراندن، ب وي مهرجي كريا بانكێ دێ ژێ هێته راكرن. خۆياكر، ئهف رێكخستنا ههنێ كۆمپانيا سهرهكي يێن فرۆتين، ئهڤجا چ بانكان يان نڤێسينگههان كري بن، دێ مينت كا دێ چهوا پتر مفا ژێ هێته وهرگرتن. ههر ديسان بهار محهمهد ئهو ژي ديار كر، ژ سالا 2006 وهره بانكا وان ل ڤهبووي ههتا نها چ كێشهيێن جهێ بهحسكرنێ بن د هنارتن و وهرگرتنێ دا پهيدا نهبووينه گۆت: سيستهما ڤێ كومپانيێ ئهمريكي يه، ل ههموو دونيايێ رێكخستي يه، پهيوهنديێ ب ههموو دهولهتان دكهت، بتنێ ئيران و كۆريا نهبيت، ب سهدهما هندێ يه كو چهكێن كوم كۆژ ههنه، رۆهكێ ب كاربينن، ل ههريمێ ژي ژ ئاليێ حكوومهتا ههرێمێ ڤه رێپێدايه كار بكهت، كو بهشێن خۆ ل دهۆك و ههولێر و سلێمانيێ ژي ههنه، نها بهشهك ل بهغدا ڤهكريه.